Firma Patagonia, słynna marka produktów outdoorowych, to doskonały przykład przedsiębiorstwa, któremu bliskie są idee Sprawiedliwego Handlu i Zrównoważonego Rozwoju. Od 2014 wiele produkowanych przez nich ubrań posiada certyfikaty Fair Trade USA. Firma ta jednak już od momentu powstania w końcówce lat 50 ubiegłego wieku stawia na ekologiczne i prospołeczne rozwiązania biznesowe. Zwieńczeniem tych starań jest decyzja założyciela Patagonii Yvona Chouinarda, który pod koniec roku 2022 zrzekł się praw do wartej ok. 3 mld. dolarów firmy na rzecz spółki Patagonia Purpose Trust oraz organizacji non-profit Holdfast Collective. Wszystkie zyski, które nie zostaną zainwestowane w rozwój firmy, będą odtąd przeznaczane na walkę z kryzysem klimatycznym (ok. 100 mln. dol. rocznie).

Ziemia jest teraz naszym jedynym udziałowcem

Patagonia w produkcji swoich ubrań wykorzystuje materiały pochodzące z recyklingu. Jako pierwsza marka odzieżowa zaczęła również wykorzystywać w 100% bawełnę ekologiczną. Firma od kilku lat prowadzi także akcję Wear Worn, promującą długie używanie produktów i naprawiania ich, zamiast kupowania nowych. Oferuje przy tym darmową naprawę uszkodzonych produktów oraz platformę internetową do sprzedaży używanych.

Co roku Patagonia oddaje 1% ze sprzedaży lub 10 % zysków przed opodatkowaniem, zależnie od tego, która suma okaże się wyższa, na rzecz organizacji pozarządowych. Ponadto od 2018 roku oficjalnym celem firmy stało się „prowadzenie biznesu, tak by ocalić naszą planetę”. Zdaniem Yvona Chouinarda było to jednak wciąż zbyt mało. Stąd decyzja o przekształceniu firmy pod hasłem „Ziemia jest teraz naszym jedynym udziałowcem” w taki sposób, by wypracowywane zyski służyły walce ze zmianami klimatu.

Patagonia realizuje model biznesowy Fair Trade

Niedawna decyzja prezesa słynnej marki odzieży outdoorowej Patagonia, Yvona Chouinarda, o przekazaniu kapitału firmy na rzecz funduszu mającego pomóc w walce z kryzysem klimatycznym, odzwierciedla modele biznesowe przedsiębiorstw Sprawiedliwego Handlu na całym świecie! „O to właśnie chodzi w biznesie kierowanym misją. Cała różnica w tym modelu biznesowym polega na sposobie wykorzystania zysków w porównaniu z konwencjonalnymi modelami biznesowymi” – mówi Leida Rijnhout, dyrektor generalna WFTO.

Nierówność pogłębia się, gdy zysk trafia do nielicznych akcjonariuszy, tylko dlatego, że zainwestowali kapitał, który rośnie w oparciu o pracę pracowników. Ten cykl generowania zysków przez akcjonariuszy pozwala im kontrolować globalne bogactwo. To dlatego w dzisiejszym świecie 1% najbogatszych posiada połowę globalnego bogactwa. Akumulacja kapitału idzie w parze z akumulacją władzy. W przypadku przedsiębiorstw kierowanych misją ich modele biznesowe są tworzone z myślą o wpływie na społeczeństwo. Starają się być zrównoważeni komercyjnie oraz wytwarzać towary i usługi w warunkach rynkowych. Swoje zyski wykorzystują do realizacji misji społecznej lub środowiskowej.

Według Rijnhout, modele biznesowe oparte na misji zapewniają wiele miejsc pracy z godziwym wynagrodzeniem i mają w DNA cechę redystrybucji. Silny związek ze społecznościami pozwala firmom inwestować swoje zyski w lokalne społeczności poprzez tworzenie większych możliwości rozwoju i ochronę środowiska. „Firma nie musi być własnością prywatnego kapitału, aby odnieść sukces komercyjny. Istnieją firmy, w których nikt nie jest właścicielem. Firma jest w takim wypadku własnością samą w sobie. Generowane są zyski, a te trafiają do pracowników, producentów i ich społeczności. Naszym celem, jako społeczności WFTO, jest zapełnienie gospodarek przedsiębiorstwami zorientowanymi na misję, dokładnie takimi jak Patagonia”.”, mówi Rijnhout.

Źródła: WFTO, Patagonia

Autor i tłum.: Szymon Luliński