„Kwestie społeczne w zakupach – przewodnik dotyczący uwzględniania kwestii społecznych w zamówieniach publicznych” (ang. „Buying Social”), to dokument przygotowany przez Komisję Europejską. Jego celem jest zachęcenie nabywców publicznych do korzystania z przedstawionych w nim dobrych praktyk. Wspólnym mianownikiem owych praktyk jest uwzględnienie kwestii społecznych. Treść publikacji wpisuje się w Zasady Sprawiedliwego Handlu.
Kwestie społeczne w zakupach
Zamówienia publiczne dotyczą dużej liczby osób – od użytkowników usług, nabywców, po ludzi zaangażowanych w produkcję, realizację itp. W zamówienia zaangażowana jest zarówno strona popytu, jak i podaży. Złe decyzje dokonujących zakupy, to pasmo negatywnych konsekwencji. Natomiast dobre, rozsądne i przemyślane decyzje to wsparcie siły roboczej (zwłaszcza w krajach rozwijających się), wpływ na kwalifikacje pracowników, równouprawnienie płci, etyczny i sprawiedliwy handel, niezgoda na pracę niewolniczą i pracę dzieci. Są sektory, gdzie prawa człowieka i prawa pracy łamane są notorycznie. Dlatego zmiana nawyków dokonywanych podczas zamówień publicznych może być krokiem do wielkiej zmiany społecznej.
W dobie pandemii COVID-19, podczas której liczba problemów społecznych narasta, politycy muszą podjąć działania, których celem będzie osiągnięcie Celów Zrównoważonego Rozwoju. Już widzimy, że pandemia wpływa na zatrudnienie, zwiększa nierówności i multiplikuje złe praktyki, zwłaszcza w kwestiach zatrudnienia, środowiskowych i społecznych.
Państwa Unii Europejskiej ustalają strategie, które pomogą ich krajom wyjść z zaczynającego się kryzysu gospodarczego. Celem dokumentu „Kwestie społeczne w zakupach – przewodnik dotyczący uwzględniania kwestii społecznych w zamówieniach publicznych” jest “podsunięcie” władzom państw gotowych rozwiązań, które mogą zmienić kształt gospodarki międzynarodowej.
Jakie zmiany powinny podjąć państwa członkowskie UE?
Państwa należące do Unii Europejskiej, będą musiały:
- Zwiększyć sprawiedliwość społeczną poprzez edukację, zwiększenie umiejętności, zatrudnienia, spójności społecznej i terytorialnej.
- Zapewnić transformację ekologiczną i cyfrową, które przyczynią się do tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego oraz odporności społeczno-gospodarczej.
Przewodnik, który publikuje Komisja Europejska nie jest zbiorem nakazów, a inspiracji, które działać będą na obustronną korzyść.
Dobre praktyki
Wśród dobrych praktyk znajdują się m.in.
- możliwość zatrudnienia dla młodzieży i pracowników w starszym wieku;
- równości płci (np. ułatwienie utrzymania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, zmniejszenie segregacji sektorowej i segregacji rynku pracy, zapewnianie równego traktowania w miejscu pracy);
- możliwość zatrudnienia dla osób doświadczających wykluczenia społecznego z powodu bezrobocia długotrwałego, bezdomności, dyskryminacji lub innych problemów;
- udział w życiu społecznym i możliwość zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w tym w drodze zapewnienia, aby środowisko pracy było inkluzywne i dostępne;
- wzmocnienie polityki w zakresie różnorodności, włączenia społecznego i możliwości zatrudnienia osób z grup defaworyzowanych (np. pracowników migrujących, osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, mniejszości religijnych, osób o niskim poziomie wykształcenia oraz osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym);
- możliwości podnoszenia i zmiany kwalifikacji dla wszystkich pracowników.¹
Globalne łańcuchy dostaw muszą opierać się na jasnych i sprawiedliwych zasadach. Jedyną drogą do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, jest uwzględnienie w zamówieniach publicznych kwestii społecznych i tych, które dotyczą zmian klimatu.
Zachęcamy do zapoznania się z dokumentem Komisji Europejskiej, który w języku polskim znajduje się TUTAJ.
Polecamy także dokument „Zrównoważone zamówienia publiczne. Aspekty społeczne i środowiskowe w procedurze udzielania zamówienia w świetle nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych” (dostępny TUTAJ). Publikacja została przygotowana przez Urząd Zamówień Publicznych w 2017 roku i dotyczy zamówień w kontekście społecznym o środowiskowym oraz porusza tematykę etycznego handlu, przedstawia kryteria oceny ofert w zamówieniach publicznych, przykłady i odpowiedzi na pytania.
Pamiętajmy, że decyzje konsumentów również kształtują rynek. Bądźmy odpowiedzialnymi konsumentami.
- „Kwestie społeczne w zakupach – przewodnik dotyczący uwzględniania kwestii społecznych w zamówieniach publicznych”, str.9.
#EUWISE