23 lutego 2022 roku Komisja Europejska przyjęła projekt dyrektywy dotyczącej zrównoważonego ładu korporacyjnego. 24 maja 2024 roku Rada Unii Europejskiej zatwierdziła porozumienie polityczne, finalizując tym samym proces przyjęcia dyrektywy. Nowe przepisy mają na celu promowanie zrównoważonego i odpowiedzialnego zachowania korporacyjnego zarówno w działalności firm, jak i w ich globalnych łańcuchach dostaw i wartości. Dzięki temu dyrektywa zapewni, że firmy będą identyfikować i przeciwdziałać negatywnym skutkom swoich działań w zakresie praw człowieka i środowiska, zarówno w Europie, jak i poza jej granicami.

Korzyści z nowych przepisów

Wprowadzenie nowych przepisów niesie ze sobą wiele korzyści dla różnych grup interesariuszy. Dla obywateli oznacza to lepszą ochronę praw człowieka, w tym praw pracowniczych, zdrowsze środowisko dla obecnych i przyszłych pokoleń oraz większą przejrzystość, umożliwiającą świadome wybory konsumenckie. Ponadto, ofiary naruszeń będą miały lepszy dostęp do sprawiedliwości.

Firmy zyskają na jednolitych ramach prawnym w całej Unii Europejskiej, co zapewni pewność prawną i równe warunki działania. Zwiększona przejrzystość i świadomość negatywnych skutków działalności biznesowej przyczynią się do lepszego zarządzania ryzykiem, większej odporności na kryzysy oraz wzrostu konkurencyjności. Nowe przepisy mają również na celu przyciągnięcie nowych talentów i inwestorów nastawionych na zrównoważony rozwój oraz zamówienia publiczne.

Dla krajów rozwijających się natomiast oznacza to lepszą ochronę praw człowieka i środowiska, zrównoważone inwestycje, rozwój zdolności oraz wsparcie dla firm w łańcuchu dostaw i wartości. Poprawa praktyk związanych ze zrównoważonym rozwojem i sprawniejsze wdrażanie międzynarodowych standardów przyczyni się do poprawy warunków życia ludzi w krajach Globalnego Południa

Obowiązki dla przedsiębiorców

Dyrektywa wprowadza obowiązek należytej staranności korporacyjnej. Obejmuje to identyfikację i przeciwdziałanie potencjalnym oraz rzeczywistym negatywnym skutkom w zakresie praw człowieka i środowiska w działalności firmy, jej spółek zależnych oraz partnerów biznesowych w łańcuchach dostaw i wartości. Dodatkowo, duże firmy będą zobowiązane do przyjęcia i realizacji planów przejścia na gospodarkę neutralną klimatycznie do 2050 roku, zgodnie z celami Porozumienia Paryskiego.

Nowe przepisy będą miały zastosowanie do dużych spółek kapitałowych i partnerskich z siedzibą w UE oraz dużych firm spoza UE, które generują znaczny obrót na terenie Unii. Przewiduje się, że obejmą one około 6 tysięcy firm z UE oraz około 900 firm spoza UE. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) nie są bezpośrednio objęte dyrektywą, jednak przewiduje się dla nich wsparcie i środki ochronne, aby mogły sprostać wymaganiom jako partnerzy biznesowi.

Koszty i egzekwowanie

Firmy będą musiały ponieść koszty związane z ustanowieniem i prowadzeniem procesu należytej staranności, także te związane z adaptacją działalności i łańcuchów dostaw i wartości do nowych wymagań. Wprowadzenie nowych przepisów może wiązać się z koniecznością poniesienia istotnych wydatków inwestycyjnych, ale korzyści w postaci lepszego zarządzania ryzykiem i zwiększonej konkurencyjności mogą te koszty zrekompensować.

Przepisy dotyczące zrównoważonego ładu korporacyjnego będą egzekwowane przez organy nadzoru w poszczególnych państwach członkowskich, które będą miały uprawnienia do wydawania nakazów oraz nakładania sankcji. Na poziomie europejskim, Komisja Europejska utworzy Europejską Sieć Organów Nadzoru, która zapewni skoordynowane podejście do tego rodzaju działań.

Potrzeba Zrównoważonego Ładu Korporacyjnego

Wprowadzenie dyrektywy jest odpowiedzią na potrzeby różnych grup interesariuszy, w tym organizacji społeczeństwa obywatelskiego, obywateli UE, przedsiębiorstw oraz stowarzyszeń biznesowych. Złożoność globalnych łańcuchów oraz fragmentacja krajowych przepisów dotyczących należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju spowalniają przyjmowanie dobrych praktyk. Nowe przepisy zapewnią jednolite ramy prawne i równą konkurencję dla firm na jednolitym rynku UE, wspierając międzynarodową konkurencyjność, innowacyjność oraz pewność prawną.

Państwa członkowskie mają dwa lata na transpozycję dyrektywy do prawa krajowego i przekazanie odpowiednich tekstów Komisji. Po roku przepisy zaczną obowiązywać firmy, z gradualnym wprowadzeniem między 3 a 5 lat po wejściu w życie. Komisja wyda również zestaw wytycznych, które pomogą firmom we wprowadzaniu zmian w zakresie należytej staranności. Dyrektywa o zrównoważonym ładzie korporacyjnym to krok ku bardziej sprawiedliwemu handlowi i odpowiedzialnemu biznesowi. Jej przyjęcie oznacza nową erę, w której zrównoważony rozwój staje się priorytetem dla firm działających na rynku europejskim.

Źródło: link.